NİZİP TARİHÇE
Bölgemizin kültür ve tarihi devirlerini Kalkolitik, Paleotilik, Demir,Hitit (Eti), Mitani, Asur, Iran, İskender, Roma, Bizans, İslam-Arap ve Türk-Islam devirleri olarak sıralayabiliriz ve bu devirlere ait kalıntılara rastlanmaktadır.
Nizip ilçesi, çok eski sehir harabelerinden biridir. Nizip'in en ünlü şehir harabelerinden biride Karkamış'tır. Bugün Suriye siniri üzerinde bulunan Karkamış, M.Ö. III. ve II. asırda Etilerin bas şehri idi.
Fırat nehri kenarındaki Belkıs harabelerinde (bu gün sular altında kalmak üzeredir.) tarihi bakımdan çok önemlidir. Nizip yollar üzerinde olması sebebiyle, birçok defalar istila ordularının uğrak yeri olmuş ve topraklarında önemli savaşlar olmuştur. Fravun Ramsessin Mısır orduları, Firikyalılar M.Ö VII ci asırda Iran orduları, daha sonra Yunan ve Doğu Roma orduları bu bölgede görülmüştür.
Nizip ve yöresi Eski Hitit zamanında (M.Ö.18.yüzyilda) I.Mursil, imparatorluk Hititleri zamanında (M.Ö.13.yüzyilda) Suppilulluima tarafından Hitit devletine bağlanmıştır. Son Hititler zamanında (M.Ö.12.yüzyilda) bölge Hititlerin merkezi haline gelmistir Nizip ve çevresi Hititlerden sonra Asurlara, Metlerin, Büyük İskenderin, Romalıların ve Bizansların, Roma imparatorluğunun idaresinde kalmıştır.
Hititler devrinde dini bir önemi bulunan bölge, Bizanslar zamanında askeri yönden de önem kazanmıştır. Nizip’in kuzey doğusunda ve Nizip'e 8 km. uzaklıkta bulunan Belkıs Harabeleri (Zeugma ve daha sonra Seleucia ad Euphrates) Bizanslılardan kalmıştır.
İlçe merkezinde ise yine Bizanslılardan kalma bir Kilise binası mevcuttur. Ayrıca Orul (Sekili), Mızar (Uluyatır) ve Çardak köylerinde Bizans döneminden kalma eserlere rastlamaktayız.
639 yılında bölge Arap devletine bağlanmıştır. Dört Halife devrinden sonra Emevi idaresine geçmiş ve İslam devleti içinde başlayan ayaklanma ve iç savaşlar karsısında Bizanslılar geri almışlardır.
Abbasiler 780 yılında bölgeyi tekrar almışlardır ve bir dönem (925-1013) Handaniler'in eline geçmiş fakat Bizanslılar tarafından geri alınmıştır.
Abbasiler devrinde Nizip çok gelişmiştir. Bu devirde Gaziantep dahi Nizip'e bağlı idi. M.S. I. asırdan itibaren bu civara türk oymakları yerleşmeye başlamıştır.Misir Memlük idaresini Dülkadirogullari hakimiyeti takip etmistir.
Türkler'in bölgemizde görülmesi 11.yüzyılın yarısındadır. 1098'de Edez Kontluğu çevreyi egemenliği altına almıştır. 1150 yılında Selçuklulara, bir dönem Fatimilere, son Haçlı seferleri sırasında Hiristiyanlara, 1187 yılında Eyyubi topraklarına katılmıştır.
|